Kategori Arşivleri: Cilt: 124

Türk Dünyası’nın Akademik birikimi Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi Yıl: 42 Cilt:124 makaleleri | TDA Dergi

NUCLEAR WEAPONS AND COOPERATIVE SECURITY IN THE 21ST CENTURY: THE NEW DISORDER

NUCLEAR WEAPONS AND COOPERATIVE SECURITY IN THE 21ST CENTURY: THE NEW DISORDER Doktora Alperen Kürşad ZENGİN Öz Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle birlikte uluslararası sistemin iki kutuplu yapısı ortadan kalkmış ve yenidünya düzeninde geçmişin tehdit algılamaları ve stratejik denge unsurları değişiklik göstermiştir. Bu yeni düzende uluslararası terörizm, illegal göç hareketleri ve bazı bölgesel istikrarsızlıklar uluslararası sistemi […]

BOZKIRLARIN İLK İMPARATORLUĞU: HUNLAR

BOZKIRLARIN İLK İMPARATORLUĞU: HUNLAR Doktora Başak KUZAKÇI Öz Asya’nın kadim bozkırlarındaki ilk model siyasi kuruluşu olan Hunların, kaynak yetersizliği ve mevcut kaynaklarda efsanevi bilgilerin yer alması nedeni ile başlangıç tarihini tespit etmek oldukça güçtür. Hunların tarihi, yazılı efsanevi metinlere göre M.Ö. 3 binlere kadar gittiği görülmek ile birlikte M.Ö. 315’ten itibaren Hun adının yani Çinlilerin […]

DÜNYANIN KALBİ: KAZAKİSTAN

DÜNYANIN KALBİ: KAZAKİSTAN Dr. Öğr. Üyesi Gökmen KILIÇOĞLU Öz Kazakistan, en geniş sınırlara sahip Türk Cumhuriyeti olarak ayrı bir öneme sahip, jeopolitik teorilerde hep dikkate alınmak durumunda olan bir ülke. Kazakistan, dünyanın kalbi olarak değerlendirilen hem bölgesel hem de küresel aktörlerin dikkate alması gereken bir aktör. Gürler’in çalışması bu anlamda kıymetli bir çalışma. Hem Kazakistan’ı […]

TARİHSEL SÜREÇ İÇERİSİNDE AFGANİSTAN’IN GÖÇ SORUNU VE TÜRKİYE’YE YANSIMALARI

TARİHSEL SÜREÇ İÇERİSİNDE AFGANİSTAN’IN GÖÇ SORUNU VE TÜRKİYE’YE YANSIMALARI Yrd. Doç. Dr. Yavuz CANKARA, Okan ÇEREZ Öz Afganistan; iç mücadeleler sonrası savaşlar, terör örgütlerinin yıkımı ve büyük güçlerin işgalleri gibi nedenlerle kaotik bir geçmişe sahiptir. Bugün de etkileri devam eden çatışma ve karışıklıklar sonucunda Afganistan halkı için dünyada “İstikrarlı Göçmenler”, Afganistan devleti için ise tarihinin […]

HAVA ŞEHİDİ CENGİZ TOPEL ve EDEBİYATIMIZ

HAVA ŞEHİDİ CENGİZ TOPEL ve EDEBİYATIMIZ Emin ONUŞ Öz Türk edebiyatı kahramanlık, asker ve şehit şiirleri bakımından epeyce zengindir. Bunda Türklerin savaşçı ve asker bir millet oluşunun da mutlaka payı vardır. XX. yüzyıl dünya ve Türk edebiyatlarında pilot, hava askeri olmak, havacılık, ideal ve yüceltilen bir meslek olarak işlenir. Hava Edebiyatı adıyla kitap dahi çıkar. […]

MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE “PONTUS CUMHURİYETİ” KURMA ÇALIŞMALARI

MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE “PONTUS CUMHURİYETİ” KURMA ÇALIŞMALARI Dr. Öğr. Üyesi Tuğba ERAY BİBER Öz I. Dünya Savaşı yıllarında Karadeniz Bölgesi’nde yaşayan Rumlar çetecilik faaliyetlerinin yanısıra kurdukları cemiyetler vasıtasıyla da örgütlenmelerine hız verdi. Rusların 1916 yılında Trabzon’u işgali ile iki yıla yakın şehir, Rumlardan oluşan bir meclis tarafından yönetildi. I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan Mondros Mütarekesi […]

SOVYET RUSYA DÖNEMİNDE KAZAKİSTAN

SOVYET RUSYA DÖNEMİNDE KAZAKİSTAN Prof. Dr. Saadettin GÖMEÇ Öz Uzun yıllar Rus hâkimiyeti altında yaşayan Kazakistan’da tatbik edilen yanlış ekonomi, kültür ve siyaset politikaları yüzünden karşı karşıya kalınan tahribatın izleri bugün dahi silinebilmiş değildir. Halen Türk Dünyasının en bakir ve zengin topraklarına sahip olan Kazak Türkleri geleneksel konar-göçer hayatlarını sürdürmeye kalkıştıklarında Sovyet-Rus döneminin hükümetleri tarafından […]

İSMAİL GASPIRALI’NIN TÜRK-İSLÂM BİRLİĞİNE YÖNELİK FAALİYETLERİ

İSMAİL GASPIRALI’NIN TÜRK-İSLÂM BİRLİĞİNE YÖNELİK FAALİYETLERİ Dr. Öğr. Üyesi Ferit YÜCEBAŞ Öz Gaspıralı İsmail Bey, 8 Mart 1851’de Kırım’a bağlı Bahçesaray yakınlarındaki Avcı köyünde doğmuştur. Onun gençlik yılları Osmanlı Devleti’nin son dönemine denk gelir. Bu dönemde Rusya’nın izlemiş olduğu Panslavist politikalar ve Rusya’da Türklüğü aşağılayıcı bir ortamın ortaya çıkması İsmail Bey’in millî gururunu incitir. Hatta […]

OSMANLI-SIRP İLİŞKİLERİ: SELANİK LİMANI ÜZERİNDEN SIRBİSTAN’A PATLAYICI MADDE SEVKİYATI (1908-1909)

OSMANLI-SIRP İLİŞKİLERİ: SELANİK LİMANI ÜZERİNDEN SIRBİSTAN’A PATLAYICI MADDE SEVKİYATI (1908-1909) Doktora Ömer Fatih BAŞKAN, Prof. Dr. Memet YETİŞGİN Öz 19. asırda Balkanlarda baş gösteren başkaldırılar Osmanlı Devleti’ni uğraştıran başlıca sorunlardan biriydi. Ayrılıkçı karakter taşıyan bu başkaldırıların ilki Sırplar tarafından olup 1804’te ayaklanmışlar ve 1878 Berlin Anlaşması ile bağımsız olmuşlardı. Sırbistan bu tarihten itibaren Osmanlı toprakları […]

EFLAKİ’NİN MENAKIB’UL ARİFİN ADLI ESERİNE GÖRE ANADOLU SELÇUKLULARIN TOPLUM YAPISINDA KADININ DURUMUNA BAKIŞ

EFLAKİ’NİN MENAKIB’UL ARİFİN ADLI ESERİNE GÖRE ANADOLU SELÇUKLULARIN TOPLUM YAPISINDA KADININ DURUMUNA BAKIŞ Yüksek Lisans Merve DEVECİOĞLU Öz Türklerin Arap coğrafyasında etkin bir askeri güç olması ve Abbasiler ile dostane ilişkiler kurması neticesinde başlayan Türk-Arap ilişkileri, Bizans-Arap çatışması neticesinde kuvvetlenmiştir. Çeşitli sebeplerden dolayı kendilerine yeni yurt arayışı içine giren Türk boylarının Anadolu kapılarına dayanmaları ve […]

ED-DÜRERÜ’L-KÂMİNE FÎ-ÂYÂNİ’L-Mİ’ÂHÜ’L-TÂMİNE’YE GÖRE MERDİVENLERİ TIRMANMAK: MEMLÛK DÖNEMİNDE SOSYAL HAREKETLİLİK

ED-DÜRERÜ’L-KÂMİNE FÎ-ÂYÂNİ’L-Mİ’ÂHÜ’L-TÂMİNE’YE GÖRE MERDİVENLERİ TIRMANMAK: MEMLÛK DÖNEMİNDE SOSYAL HAREKETLİLİK Hatice GÜLER Öz Bu çalışma Mamluk Studies Review’de Irmeli Perho tarafından kaleme alınan “Climbing the Ladder Social Mobility in the Mamluk Period” başlıklı çalışmanın tarafımdan Türkçe’ye tercüme edilmesinden oluşmaktadır. Irmeli Perho imzasını taşıyan bu mühim çalışmada İbn Hacer’in ed-Dürerü’l-Kâmine fî-Âyâni’l-Mi’âhü’l-Tâmine adlı biyografi sözlüğünde kaydettiği Memlûk döneminde gerçekleşen sosyal hareketlilik teması incelenmiştir. […]

MADDİ KALINTILARA GÖRE DOĞU AVRUPA’DAN TÜRKİSTAN’A ATLI KÜLTÜRÜN OLUŞUM SÜRECİ

MADDİ KALINTILARA GÖRE DOĞU AVRUPA’DAN TÜRKİSTAN’A ATLI KÜLTÜRÜN OLUŞUM SÜRECİ Dr. Öğretim Görevlisi Elvin YILDIRIM Öz Türk tarihinin şüphesiz en önemli gelişmesi atın ehlileştirilerek binek hayvanı olarak kullanılmaya başlanmasıdır. Bazı ilim çevrelerince ilk Hint-Avrupalılara atfedilse de atın Türkler tarafından ehlileştirildiği bugün çok geniş bir çevrede kabul edilmektedir. Fakat atın ehlileştirilmesine müteakip hangi derecede, ne şekillerde […]

KAZAN-TATAR TÜRKLERİNİN HALK ANLATILARINDA ‘YILAN’, ‘EJDERHA’ VE ‘YUHA’

KAZAN-TATAR TÜRKLERİNİN HALK ANLATILARINDA ‘YILAN’, ‘EJDERHA’ VE ‘YUHA’ Prof. Dr. Bayram DURBİLMEZ, Dr. Fatma TEKİN Öz Kazan-Tatar Türklerinin gelenekli anlatı türlerinde mitolojik hayvanlara sıkça rastlanmaktadır. Destan, efsane ve özellikle masallarda zengin bir yer tutan bu hayvanlar, mitolojik inanışlarla yüklenen sembolik anlamlar ve işlevleri ile dikkat çekmektedir. Bu anlatılarda ve özellikle de masallarda hayvanlar, genelde insanlar […]

GÜRCÜ KAYNAKLARINDA İLK KEZ GÖRÜLMELERİNDEN MOĞOL İSTİLASINA KADAR GÜRCİSTAN’DA KIPÇAKLAR VE ÇEVRE BÖLGELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

GÜRCÜ KAYNAKLARINDA İLK KEZ GÖRÜLMELERİNDEN MOĞOL İSTİLASINA KADAR GÜRCİSTAN’DA KIPÇAKLAR VE ÇEVRE BÖLGELER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Doktora Cihan YALVAR Öz Kıpçaklar’ın Gürcistan’da ilk defa görülmeleri, Gürcü kaynaklarında M.Ö. 336-323 yılları arasında hüküm süren İskender’in Kafkasya’da görüldüğü tarihe denk gelmektedir. Fakat sözü edilen Türk kavminin bölgedeki varlığı ünlü Kiev Knezi Vladimir Monomach’ın (II.Vladimir) öncülüğünde düzenlenmiş olan başarılı […]

SURİYE’NİN KUZEYİNDEKİ TÜRKMEN YERLEŞMELERİNİN TARİHÎ ALTYAPISI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

SURİYE’NİN KUZEYİNDEKİ TÜRKMEN YERLEŞMELERİNİN TARİHÎ ALTYAPISI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Prof. Dr. Abdulhalik BAKIR, Doktora Süleyman PEKİN Öz MÖ 6 binlerden beri yerleşim yerlerinin bilindiği Kuzey Suriye topraklarında Sümer, Ebla, Asur, Akad, Yamhad, Hurri, Hitit, Fenike, Babil, Pers, İskender, Roma, Bizans egemenlikleri yaşanmış ve Halife Ömer döneminde de İslam topraklarına katılmıştır. Emeviler devrinde İmparatorluk merkezi olan […]

ORTA ASYA’DA RUSYA VE İNGİLTERE

ORTA ASYA’DA RUSYA VE İNGİLTERE Dr. Hatice KARIMOV Öz Türkistan’in işgali Rusya için yalnızca ekonomik açıdan değil aynı zamanda jeopolitik açıdan da çok fazla değere sahipti. Rus birlikleri 20 yıl boyunca (1864-1885) aktif bir şekilde Türkistan’ın derinliklerine ilerledi ve bu hareket iki aşamadan oluştu; Öncelikle 1860’lı yılların sonunda Sır Derya’nın üst kısmında Orenburg ve Batı […]

MUSTAFA KUTLU’NUN HİKAYELERİNDE KENTLİ İNSAN OLMAK

MUSTAFA KUTLU’NUN HİKAYELERİNDE KENTLİ İNSAN OLMAK Doç. Dr. Süleyman DOĞAN Öz Mustafa Kutlu, Türk edebiyatında özellikle hikâye alanında Türk toplumunun yaşadığı toplumsal değişim ve dönüşümü konu edinerek önemli bir yere sahip olmuştur. Oldukça güçlü gözlemlere sahip bir yazar olan Kutlu, toplumsal değişim sonucunda bireylerde oluşan psikolojik sorunlara değinmiştir. Modernleşme sonucunda köyden kente göç eden veya […]

ORGANİZASYON PERSPEKTİFİ İLE KÜRESELLEŞMENİN TÜRK DÜNYASI ÜZERİNE ETKİLERİNİN SONUCUNDA TÜRK BİRLİĞİ REALİTESİ

ORGANİZASYON PERSPEKTİFİ İLE KÜRESELLEŞMENİN TÜRK DÜNYASI ÜZERİNE ETKİLERİNİN SONUCUNDA TÜRK BİRLİĞİ REALİTESİ Hakan ÇORA, Elnur Hasan MİKAİL Öz Geçtiğimiz yüzyıl, medeniyeti farklı bir seviyeye vardıran globalleşme yüzyılı seklinde yazılmıştır. “Bölgeselleşme”, 21. yüzyılda dünya ekonomisinin şekillenmesinde en önemli eğilim olacaktır. Küreselleşmeye ayak uydurmanın en iyi yolu da bölgesel ekonomik entegrasyon süreçleri oluşturmaktır Küreselleşme ve bölgeselleşme, ekonomik ve […]

TELEVİZYON VE REKLAM DÜNYASINDA TÜRKÇENİN DURUMUNA ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

TELEVİZYON VE REKLAM DÜNYASINDA TÜRKÇENİN DURUMUNA ELEŞTİREL BİR BAKIŞ Prof. Dr. Yıldız KOCASAVAŞ Öz Orta Asya’dan Anadolu’ya taşıdığımız kültür unsurlarımızdan dil, içinden geldiğimiz dönem ve coğrafyaların özelliklerini aksettirmektedir. Dilin çeşitli kullanım alanları, tesir vasıtaları da vardır ki bunlardan biri basın-yayın organlarıdır. Basın-yayın organları bir toplumun kültürel ve toplumsal değerlerinin yanı sıra kullandığı dili etkileme gücü […]

ÇAĞATAY TÜRKÇESİ DÖNEMİ ŞİİRLERİNDE YÖNETİCİ VASIFLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

ÇAĞATAY TÜRKÇESİ DÖNEMİ ŞİİRLERİNDE YÖNETİCİ VASIFLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME Nülüfer ÇELİK Öz Türk yazı dilinde ilk kaynak olarak kabul edilen Orhun Abideleri ve takiben Kutadgu Bilig gibi diğer önemli eserlerde yöneticilerde olması gereken vasıflar belirtilmiştir. Türk devlet geleneği ve yaşam kültüründe bulunan kahramanlık, cesaret, merhamet, cömertlik, dindar ve ilim sahibi olma gibi vasıfların yanı sıra […]